Wystawa plenerowa Ośrodka Wiedzy o Regionie MiP Biblioteki Publicznej w Nowym Tomyślu stworzona na bazie zdjęć zgromadzonych od mieszkańców w Nowotomyskiej Galerii Internetowej. Opracowanie merytoryczne i graficzne Grażyna Matuszak.

Plansza 5

OPŁATKI – Najważniejszym elementem wieczerzy wigilijnej jest dzielenie się opłatkiem. Opłatki znane były już w średniowieczu. Początkowo wyrabiane były przy kościołach i klasztorach. Technologia wypiekania opłatków od wieków pozostała ta sama. Do żelaznej formy wlewało się niewielką ilość rozczynu mąki pszennej, zamykało szczypce, wkładało do żaru i po kilku minutach wyjmowało się gotowy opłatek, z odciśniętymi na nich scenami Bożego Narodzenia - najczęściej stajenką betlejemską. Opłatki były nie tylko białe, ale i kolorowe. Obecnie ich wypiekiem zajmują się specjalne piekarnie rzemieślnicze, a proces ich wypieku został usprawniony. Zwyczaj dzielenia się opłatkiem przyjął się u nas ok. XVIII w. Symbolizuje on gest pojednania, jest znakiem miłości, przyjaźni i pokoju. Niegdyś na wsiach był znany zwyczaj dzielenia się kolorowym opłatkiem i resztkami z wigilijnego stołu ze zwierzętami gospodarskimi. Wierzono, że przynosi pomyślność, zapewnia zgodę, miłość i opiekę Bożą.

KOLĘDOWANIE – w okresie godów powszechne było niegdyś w Wielkopolsce przebieranie się i chodzenie po wsi. Wśród przebierańców zwanych wigiliorzami lub wilorzami spotkać można było: niedźwiedzia, króla Heroda, śmierć z kosą, diabła, anioła i kobietę, którzy śpiewali kolędy i składali gospodarzom życzenia pomyślności w Nowym Roku, za co otrzymywali dary w postaci jedzenia lub datków pieniężnych. Za zebrane datki urządzali później wspólną zabawę. Na naszym terenie częściej kolędowano jednak w zapusty, czyli ostatnie dni karnawału.